فشار خون در سالمندان – روش درمان و جلوگیری از پیشرفت آن

بدن انسان پس از قدم گذاشتن در مرحله پیری دچار بیماری های متعددی می شود که فشار خون در سالمندان از مهم ترین آن ها می باشد به دلیل اینکه بالا رفتن فشار خون خطر سکته قلب را به همراه دارد. هر چه بالا رفتن فشار خون خطرناک باشد به همان اندازه پایین بودن فشار خون نیز خطرناک می باشد. اطرافیان افراد سالمند یا شرکت خدمات پرستاری سالمند باید میزان فشار خود فرد را به طور مرتب چک کنند تا از هرگونه خطر احتمالی که از فشار خون بالا و پایین ممکن است پیش آید جلوگیری کنند. برای داشتن اطلاعات کافی از نشانه های فشار خون بالا و پایین در سالمندان و راه های پیشگیری و درمان آن با ما همراه باشید.

 

بیماری فشار خون چیست

آیا می دانید فشار خون چیست و به چه دلیل بالا و پایین می شود؟ بالا و پایین بودن میزان فشار خون بستگی به عملکرد قلب دارد، یعنی زمانی که قلب با فشار بالا خون را پمپاژ می کند و خون با سرعت بالا در رگ هایی که باریک شده اند جریان پیدا می کند فشار خون نیز بالا می رود و در صورت ضعیف عمل کردن قلب و پمپاژ ضعیف، سرعت فشار خون پایین می رود و به همین دلیل باعث افت فشار خون خواهد شد. کنترل فشار خون در سالمندان بسیار حائز اهمیت میباشد به دلیل اینکه فشار خون از علائم حیاتی بدن محسوب می شود.

 

آشنایی با اعداد روی فشار سنج

اگر جزو افرادی هستید که تا بحال از دستگاه های فشار سنج استفاده نکرده اید و قصد دارید برای مراقبت از افراد سالمند خانواده از آن استفاده کنید به توضیحاتی که داده می شود خوب دقت کنید. هر گاه فشار شخصی را می گیرید بر روی صفحه فشارسنج دو عدد را مشاهده می کنید، برای مثال اعداد 120 روی 80 را مشاهده می کنید یا همان 12 روی 8 نیز می توان گفت، این اعداد نشان دهنده میزان بالا و پایین بودن فشار خون را نشان می دهد. عددی که در بالا نشان می دهد، یعنی همان 12 میزان فشار خون بالا و عددی که در پایین است، یعنی همان 8 میزان فشار خون پایین را در فرد نشان می دهد.

نکته قابل توجه: میزان فشار خون نرمالی که برای افراد سالمند باید باشد همان اعداد 12 رو 8 می باشد.

 

نشانه های فشار خون بالا در سالمندان

فشار خون در سالمندان یک نوع بیماری خاموش می باشد و تقریبا فرد بیمار متوجه بالا بودن فشار خون خود نمی شود و زمانی متوجه آن می شود که فرد سالمند نیاز به مراقبت های ویژه دارد. برای اینکه از خطر هرگونه سکته قلبی و مغزی جلوگیری به عمل آید، به نشانه های زیر توجه کنید.

نشانه های بالا بودن فشار خون در سالمندان: احساس خستگی و گیجی، داشتن سرگیجه و حالت تهوع، شنیدن صدای وزوز در گوش، احساس سبکی در سر، داشتن سردردهای شدید، تار دیدن چشم ها، احساس درد در قفسه سینه و احساس گر گرفتگی در صورت می باشد.

 

انواع فشار خون در سالمندان

متاسفانه تاکنون به طور کامل علل اصلی بروز بالا رفتن فشار خون شناسایی نشده است و زمانی فشار خون بالا خود را نشان می دهد که فرد دچار حمله های قلبی و مغزی شده است. به طور کلی دو نوع فشار خون وجود دارد که شامل فشار خون اولیه و ثانویه می باشد.

فشار خون اولیه چیست؟ فشار خون اولیه، همان فشار خونی است که با بالا رفتن سن بدون هیچ دلیلی بالا می رود.

فشار خون ثانویه چیست؟ به فشار خونی که به طور ناگهانی بالا می رود و از فشار خون اولیه نیز بالاتر میرود فشار خون ثانویه معمولا بر اثر مشکلاتی، مثل: داشتن تومور غده آدرنال، مبتلا بودن به مشکلات کلیوی، نواقص مادرزادی رگ های خونی، استفاده از داروهای غیر قانونی، مثل آمفتامین ها و کدئین ها و مصرف داروهای با نسخه ،مثل داروی سرما خوردگی و … می باشد.

 

دلیل بالا رفتن فشار خون

برخی عوامل باعث می شود که فرد در سن بالا دچار فشار خون بالا شود و یا باعث تشدید آن شود که این دلایل شامل موارد زیر می باشد:

بالا بودن بیش از حد وزن، سیگاری بودن فرد سالمند، داشتن استرس، عدم داشتن تحرک و فعالیت، داشتن نژاد آفریقایی، داشتن سن بالای 65 سال، داشتن سابقه بیماری فشار خون در خانواده، مصرف بیش از حد از نوشیدنی های الکلی و قهوه، عدم استفاده از مواد غذایی حاوی پتاسیم، عدم خواب کافی و بی نظمی در خواب، استفاده بیش از حد از نمک در رژیم غذایی، مصرف کم از میوه و سبزیجات، بالا بودن کلسترول خون و برخی بیماری ها، مثل دیابت و مشکلات کلیوی می تواند دلیل بالا رفتن فشار خون در سالمندان شود.

 

راه های پیشگیری و درمان فشار خون بالا در سالمندان

به طور کلی فشار خون بالا درمان قطعی ندارد و تنها راه آن پیشگیری از بالا رفتن فشار خون در سالمندان می باشد. راه های پیشگیری از فشار خون بالا در سالمندان را با نظارت بر تغذیه ای آن ها می توان کنترل کرد. نکاتی که در تغذیه فرد سالمند باید کنترل شود شامل موارد زیر می باشد:

از مهمترین مواردی که باید آن را کنترل کرد میزان مصرف روزانه نمک می باشد برای مثال، هر فرد سالمند روزانه به میزان یک قاشق چای خوری از نمک در روز باید مصرف کند، فرد سالمند از مصرف نوشیدنی های شیرین و گازدار، مثل نوشابه بپرهیزد و استفاده از سه تا چهار فنجان چای سیاه در روز تا حدودی می تواند از سکته های قلبی جلوگیری کند.

فشار خون بالا در سالمندان اگر به موقع تشخیص داده شود می توان از بروز خطرات سکته قلبی و مغزی جلوگیری کرد و به پیشگیری و درمان بیماری نیز کمک کرد.

 

مواردی که باعث پایین آمدن فشار می شود

مراقبت از سالمند و تنظیم فشار خون آن ها بسیار حائز اهمیت می باشد که با مواردی که ذکر خواهیم کرد می توانید فشار خون بالای فرد سالمند را کاهش دهید.

مواردی که بالا بودن فشار خون در سالمندان را کاهش می دهد: داشتن خواب کافی و منظم، کم کردن میزان مصرف نمک در رژیم غذایی، استفاده نکردن از قهوه و نوشیدنی های کافئین دار، کاهش وزن، داشتن فعالیت و ورزش کردن، ترک مصرف دخانیات، خوردن میوه و سبزیجات، استفاده از سبزیجات برگ سبز، مصرف توت و تمشک، مصرف لبنیات کم چرب و …. می تواند در کاهش فشار خون بالا در سالمندان بسیار موثر باشد.

 

فشار خون پایین در سالمندان و علائم آن

همانطور که فشار خون بالا در سالمندان خطرناک است افت فشار خون نیز می تواند خطرناک باشد اما در بیشتر مواقع پایین بودن فشار خون نشانه سلامت فرد می باشد. فشار خون پایین زمانی برای فرد سالمند خطرناک می باشد که با افت ناگهانی فشار خون مواجه شود. پایین بودن فشار خون در فرد نشانه آرام عمل کردن پمپاژ خون از قلب می باشد.

علائم پایین بودن فشار خون در سالمندان: زمانی که فرد دچار سرگیجه، غش کردن، داشتن دید تار، رنگ پریدگی صورت و خستگی و ضعف  باشد، نشان از پایین بودن فشار خون در سالمندان می باشد.

 

دلایلی که باعث افت فشار خون در سالمندان می شود

دلایل افت فشار خون در سالمندان متفاوت می باشد اما به چند مورد که تقریبا دلایل اصلی در افت فشار خون می باشند را ذکر خواهیم کرد.

دلایلی که باعث افت فشار خون در سالمندان می شود: مصرف برخی از داروها، داشتن عفونت در بدن، وجود درد در بدن، داشتن شرایط خاص قلبی، استفاده بیش از حد از الکل و مواد مخدر، گرم بودن بیش از حد هوا و یا گرم نگه داشتن بدن، اختلال در سیستم عصبی، خونریزی شدید، اهدا کردن خون و …. می باشد.

درمانی که می تواند به سرعت باعث بالا رفتن فشار خون پایین شود استفاده از نمک است به این صورت که مقداری نمک را در مقداری آب حل کنید و بنوشید.

 

سخن پایانی

افراد سالمند همانند یک نوزاد  نیاز به مراقبت دارند و باید به طور مرتب با استفاده از یک دستگاه فشار سنج، فشار آن ها چک کرد تا در صورت بالا یا پایین بودن فشار خون اقدامات لازم برای کنترل آن را انجام دهید.

جدولی که اندازه فشار خون را طبقه بندی می کند.